.jpg)
Εκδόθηκε η απόφαση 599/2012 του Ειρηνοδικείου Αθηνών με την οποία η Ειρηνοδίκης κα. Σταυρούλα Κουτρουβίδα έκρινε ότι συγκεκριμένες διατάξεις του Μνημονίου που αφορούσαν μείωση μισθών και και κατάργηση της συλλογικής αυτονομίας αποδοχών υπαλλήλων των ΔΕΚΟ, προσκρούουν στο Σύνταγμα και σε Διεθνείς Συνθήκες. Η απόφαση αυτή είναι η πρώτη των πολιτικών δικαστηρίων της χώρας σε α’ βαθμό που κρίνουν ασυμβατότητα του Μνημονίου με την έννομη τάξη. Έχει προηγηθεί η απορριπτική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία αφορά το σύνολο της νομιμότητας των Νόμων του Μνημονίου.
Ο δικαστής του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας που είναι και δικαστής ουσίας είναι ο κατά τον νόμο αρμόδιος να κρίνει αν συντρέχουν ή μη, παραβιάσεις του Συντάγματος και των Συνθηκών αυξημένης τυπικής ισχύος. Στα πλαίσια αυτά κρίνει με τα δεδομένα της κοινής πείρας, εάν η παρούσα πραγματικότητα και οι ευρύτερες συνθήκες δικαιολογούν μια εξαιρετική απόκλιση από τους ισχύοντες κανόνες δικαίου προς χάριν δημοσίου συμφέροντος. Επιπροσθέτως η απόκλιση αυτή δεν είναι απεριόριστη αλλά πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η συνταγματική αρχή της αναλογικότητας και τις ίσης μεταχείρισης. Για τον λόγο αυτό εξετάζει εάν υπήρχαν άλλα προσφορότερα μέτρα, λιγότερο επαχθή, και εάν τυχόν ανόμοιες περιπτώσεις εξετάστηκαν σαν όμοιες.
Όσον αφορά την εφαρμογή αυτών των Συνταγματικών Αρχών, της αναλογικότητας και της ισότητας ο δικαστής του πρώτου βαθμού μπορεί βάσει Συντάγματος να φτάσει μέχρι του σημείου να κρίνει έναν νόμο ως Αντισυνταγματικό, υπαγάγοντας και αξιολογώντας τα πραγματικά περιστατικά που έχει στην διάθεση του, στους αντίστοιχους Συνταγματικούς ή υπερνομικούς κανόνες. Όσον δε αφορά την εφαρμογή των διατάξεων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), ο δικαστής πέρα από αυτά τα νομικά εργαλεία που ισχύουν και για την ΕΣΔΑ, έχει δικαίωμα να κρίνει ως ελάχιστο, ένα επίπεδο κάτω από το οποίο θα θεωρήσει ότι υπάρχει παραβίωση θεμελιώδους δικαιώματος. Η νομολογιακή ιστορία της ΕΣΔΑ αναφέρει την ανάγκη ύπαρξης ενός «βιοτικού ελαχίστου», ένα ελάχιστο αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο που κρίνεται κάθε φορά ad hoc απο τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης.Ο δικαστής του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας που είναι και δικαστής ουσίας είναι ο κατά τον νόμο αρμόδιος να κρίνει αν συντρέχουν ή μη, παραβιάσεις του Συντάγματος και των Συνθηκών αυξημένης τυπικής ισχύος. Στα πλαίσια αυτά κρίνει με τα δεδομένα της κοινής πείρας, εάν η παρούσα πραγματικότητα και οι ευρύτερες συνθήκες δικαιολογούν μια εξαιρετική απόκλιση από τους ισχύοντες κανόνες δικαίου προς χάριν δημοσίου συμφέροντος. Επιπροσθέτως η απόκλιση αυτή δεν είναι απεριόριστη αλλά πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η συνταγματική αρχή της αναλογικότητας και τις ίσης μεταχείρισης. Για τον λόγο αυτό εξετάζει εάν υπήρχαν άλλα προσφορότερα μέτρα, λιγότερο επαχθή, και εάν τυχόν ανόμοιες περιπτώσεις εξετάστηκαν σαν όμοιες.
Η απόφαση του Ειρηνοδικείου Αθηνών που έρχεται σε σύγκρουση με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία έκρινε ο συμβατό με την συνταγματική τάξη το Μνημόνιο, εφόσον αχθεί ενώπιον του Αρείου Πάγου με αίτηση αναίρεσης, θα προκαλέσει εκ νέου εξέταση της συνταγματικότητας του Μνημονίου. Ιδιαίτερα δε σε περίπτωση που έχουμε διαφορετική εκτίμηση του Αρείου Πάγου από την εκτίμηση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η υπόθεση της συνταγματικότητας του Μνημονίου θα αχθεί ενώπιων του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου δικάζοντος ως Συνταγματικού Δικαστηρίου. Σε αυτήν την περίπτωση η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου έχει την ισχύν Νόμου, οπότε πρακτικά δύναται να καταργήσει διατάξεις του Μνημονίου.
*Κων/νος Ν. Κατσανέβας
Δικηγόρος – LLM Δημοσίου και Ευρωπαϊκού Δικαίου
Δικηγόρος – LLM Δημοσίου και Ευρωπαϊκού Δικαίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου